Jest nam niezmiernie miło poinformować, że dwie nasze Badaczki obroniły w październiku swoje prace magisterskie na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego na oceny bardzo dobry.

Mgr Natalia Drapała napisała pracę pt.: „Opieka rodzinna nad osobą starszą – dostęp do wsparcia i czynniki stresu”.

W obliczu starzejącego się społeczeństwa i rosnących potrzeb opiekuńczych, badanie miało na celu identyfikację czynników zwiększających ryzyko wystąpienia stresu u opiekunów rodzinnych osób starszych. Badanie miało charakter przekrojowy, próba badawcza objęła 338 opiekunów rodzinnych, którzy sprawowali opiekę w środowisku domowym nad osobami starszymi, w wieku 60 lat i więcej. Do zbierania danych wykorzystano kwestionariusz InterRAI-Family Carer Needs Assessment, który pozwala na kompleksową ocenę potrzeb i obciążeń opiekunów.

Wyniki pracy wskazują, że czynniki, które istotnie zwiększają prawdopodobieństwo na wystąpienie stresu związanego z pełnieniem roli opiekuna rodzinnego to: wykonywanie pracy zawodowej przez opiekuna (OR=3,03; 95%CI: 1,61-5,70), sprawowanie opieki nad osobą z chorobą Alzheimera lub inną formą demencji (OR=2,38; 95%CI: 1,24-4,54), brak usług opieki wytchnieniowej dla opiekuna (OR=3,53; 95%CI: 1,92-6,49, poświęcanie na opiekę ponad 35 godzin tygodniowo (OR=2,27; 95%CI: 1,08-4,77), a także występowanie licznych objawów zaburzeń nastroju u opiekuna (OR=3,53; 95%CI: 1,92-6,49). Ponadto opiekunowie rodzinni, którzy wskazali, że potrzeby podopiecznych są zaspakajane w niskim stopniu mieli prawie sześciokrotnie większe prawdopodobieństwo wystąpienia stresu opiekuńczego (OR=5,84; 95CI:1,48-23,01) w porównaniu do sytuacji, w której potrzeby podopiecznych były wysoko zaspokojone. W obliczu rosnących potrzeb opiekuńczych dla osób starszych, niezbędnym wydaje się rozwijanie istniejących form wsparcia zarówno dla opiekunów nieformalnych, jak i podopiecznych.

Mgr Natalia Witek zgłębiła temat doświadczeń kobiet, które otrzymały diagnozę autyzmu w dorosłości.

Celem nadania było zgłębienie strategii zarządzania wrażeniami stosowanych przez dorosłe kobiety w trakcie procesu diagnozy spektrum autyzmu (ASD). Punktem wyjścia była teoria dramaturgiczna Ervinga Goffmana, a w szczególności jego koncepcja zarządzania wrażeniami, która umożliwiła interpretację procesu diagnozy jako społecznego występu.

W badaniu podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób kobiety konstruują siebie jako pacjentki, jak przygotowują się do odgrywania roku w gabinecie diagnostycznym i jak negocjują napięcie między autentycznością a maskowaniem swoich cech autystycznych. Badanie miało charakter jakościowy w postaci wywiadu hybrydowego opartego o formułę wywiadów narracyjnych oraz pogłębionych (IDI). Rekrutacja odbywała się poprzez fora internetowe oraz internetowe grupy zamknięte dla osób w spektrum autyzmu. Przeprowadzonych zostało 16 wywiadów z kobietami w wieku 19-54 lata, które otrzymały diagnozę autyzmu w dorosłości.

Analiza danych została przeprowadzona zgodnie z podejściem refleksyjnej analizy tematycznej, wyraźnie podkreślającej rolę badacza we współtworzeniu danych. Wyniki analizy wskazują na to, że kobiety przygotowywały się do procesu diagnozy zarówno na poziomie intrapersonalnym jak i poprzez zbieranie wszelkiego rodzaju materiałów, a w trakcie samych spotkań diagnostycznych niejednokrotnie kontrolowały swój sposób zachowania, wypowiedzi i reakcji. Sama diagnoza była przez kobiety doświadczana w sposób ambiwalentny: z jednej strony przynosiła ulgę, legitymizację i nowe ramy definiowania tożsamości, równocześnie z drugiej – wprowadzała poczucie stygmatyzacji i „ometkowania”. Dodatkowo, regularnie powracającym wątkiem było poczucie niesprawiedliwości związane z brakiem możliwości dostępu do form wsparcia w miejscu nauki czy pracy zawodowej, a sama diagnoza – jej, niejednokrotnie wysoki koszt, a równolegle brak idących za nią systemów wsparcia – skutkował w postrzeganiu diagnozy jako luksusu. Praca podkreśla społeczny wymiar diagnozy autyzmu oraz wskazuje na znaczenie uwzględniania perspektywy kobiet w procesach diagnostycznych.

Obu Paniom serdecznie gratulujemy i życzymy kolejnych sukcesów w pracach badawczych!